ჰედებიუ

ჰედებიუ (გერმ. Haithabu; დან. Hedeby) — დანიელი ვიკინგების მთავარი სავაჭრო ცენტრი. მდებარეობს ფიორდ შლეის სიღრმეში, ბალტიის ზღვისა და ჩრდილოეთის ზღვის, კაროლინგების იმპერიასა და დანიას შორის სავაჭრო გზების გადაკვეთაზე. ამჟამად ეს არის შლეზვიგ-ჰოლშტაინის ჩრდილოეთით მდებარე შლეზვიგ-ფლენსბურგის რაიონი და დაშორებულია დანიის საზღვრიდან 42 კმ-ით.

არქეოლოგიური კომპლექსი ჰედებიუ მოიცავს ნახევარწრიული ნაქალაქარის ტერიტორიას, რომელიც დაკავშირებულია დანევირკეს თავდაცვით სისტემასთან. ასევე მოიცავს სამხრეთის დასახლებას, სასაფლაოებს და ოთხ რუნების ქვას.

2018 წელს ჰედებიუ დანევირკესთან ერთად იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სიაში შეიტანეს.

ისტორია

ჰედებიუ ისტორიულ წყაროებში პირველად მოიხსენიება „ფრანკების სამეფოს ანალებში“ დანიის მეფის გუდფრედის სამხედრო საქმიანობასთან დაკავშირებით, რომელიც მიმართული იყო კარლოს დიდის იმპერიის წინააღმდეგ. 804 წელს მან სლიესტროპეში (ჰედებიუს ლათინური სახელწოდება) შეკრიბა არმია და ფლოტი. ქალაქის სავაჭრო დანიშნულება გაიზარდა 808 წლიდან, როდესაც დანიის მეფემ დანგრია მისი კონკურენტი ბალტიის ზღვის სანაპიროზე მდებარე სლავური ქალაქი რერიკი, საიდანაც ვაჭრები და ხელოსნები ჰედებიუში გადასახლდნენ. 811 წელს დენდროქრონოლოგიით ფიქსირდება პირველი სამშენებლო სამიანობა ნაქალაქარზე. დაახლოებით 850 წელს ჰედებიუში დანიელი მმართველის ჰორიკ I-ის თანხმობით მისიონერმა ანსგარმა ააშენა პირველი ქრისტიანული ეკლესია.

IX საუკუნის ბოლოს, ადამ ბრემენელის თანახმად სამხრეთ იუტლანდიაში იწყება ე. წ. „შვედური დინასტიის“ მმართველობა (930-იან წლებამდე). ამ პერიოდში ჰედებიუში გამოჩნდა რუნები, რომლის მიხედვითაც უნდა ვივარაუდოთ, რომ დინასტიის ცენტრი სწორედ აქ მდებარეობდა.

ვიდუკინდ კორვეიელის მიხედვით 934 წელს გერმანელთა მეფემ ჰაინრიხ I ფრინველთმჭერმა დაამარცხა დანიელების მეფე კნუდ I ჰედებიუსთან და მონათლა იგი. 948 წელს ჩამოყალიბდა ჰედებიუს ეპიარქია.

X საუკუნის დასაწყისში ქალაქს გარს შემოავლეს ნახევარწრიული კედელი, რომლის სიმაღლეც იყო 9 მეტრი. ამავე პერიოდში ქალაქს ესტუმრა არაბი ვაჭარი და დიპლომატი ალ-ტარტუში. 974 წელს იმპერატორმა ოტო II-მ აიღო დანიური კედელი და მის სიახლოვეს ააშენა გერმანული ციხესიმაგრე. ათი წლის შემდეგ, 983 წელს მოხდა დანიელებისა და დასავლეთი სლავების აჯანყება გერმანელების მმართველობის წინააღმდეგ, რის შედეგადაც დაანგრიეს გერმანული ციხესიმაგრე და ჰედებიუ კვლავ დანიელი მეფის მფლობელობაში მოექცა.

უკანასკნელი სამშენებლო მოღვაწეობა ჰედებიუში ფიქსირვება 1020 წელს. 1050 წელს ჰედებიუ დაანგრია ნორვეგიის მეფის ჰარალდ III-ის დანაყოფებმა, ხოლო 1066 წელს დასახლება დასავლეთსლავებმა გადაწვეს. ამის შემდეგ ჰედებიუ აღარ მოიხსენიება წერილობით წყაროებში და მისი ფუნქცია დაეკისრა შლეზვიგს, რომლის ტერიტორიაზეც ყველაზე ადრეული სამშენებლო საქმიანობა თარიღდება 1071 წლით.

ჰედებიუ უკანასკნელად ისტორიულ არენაზე ჩანს 1848 წელს, როდესაც დანია-პრუსიის ომის მსვლელობისას მის ტერიტორიაზე, ნახევარწრიული კედლის შიგნით გამართეს სამხედრო ბანაკი. კედელი განაახლეს და გამოიყენებოდა სამხედრო მოქმედებების დროს.

ადგილობრივი სამეფო დინასტიის, სკიოლდუნგების მეთაური იყო რორიკი, რომელსაც ზოგიერთი მკვლევარი აიგივებს რიურიკოვიჩების დინასტიის დამფუძნებელ რიურიკთან.

არქეოლოგიური კვლევა

პირველი აზრი იმის შესახებ, რომ დასახლება ჰედებიუ მდებარეობდა ნახევარწრიული კედლის ადგილზე გამოთქვა არქეოლოგმა სოფუს მიულერმა 1897 წელს კომპლექსის ძირფესვიანი დათვალიერების შემდეგ. მისი ნათქვამი დაადასტურა კილსკის სამამულო სიძველეთა მუზეუმის დირექტორმა იოჰან მესტორფმა, რომელმაც პირველი გამოკვლევა განახორციელა ნაქალაქარზე 1900 წელს. გათხრები გაგრძელდა 16 სეზონი და დასრულდა 1915 წელს. კვლევა-ძიების შეჩერება გამოიწვია პირველი მსოფლიო ომის დაწყებამ. აღნიშნული გათხრების დროს კილსკის მუზეუმის დირექტორმა ფრიდრიხ კნორმა გათხარა უნიკალური სამარხი დრაკარში.

ნაქალაქარის შესწავლა აღდგა 1930 წელს და გაგრძელდა 1939 წლამდე. თავდაპირველად ხელმძღვანელობდა გუსტავ შვანტესი, ხოლო შემდეგ ჰერბერტ იანკუნი. ამ პერიოდში ჩამოყალიბდა შუა საუკუნეების ქალაქის ისტორიის ძირითადი საკითხები და მივიღეთ პირველი მონაცემები ნაქალაქარზე კულტურული აქტივობის დასაწყისისა და დასასრულის შესახებ, დასახლების მშენებლობისა და სტრუქტურის შესახებ, მისი ვაჭრობისა და მრეწველობის შესახებ, მოსახლეობის სოციალური და დემოგრაფიულ სტრუქტურაზე.

1959-1960 წლებში გამოიკვლიეს სამხრეთის დასახლება ნახევარწრიული კედლის ფარგლებში და ცენტრალური ნაწილის მნიშვნელოვანი მონაკვეთი.

1979-1980 წლებში შლეზვიგ-ჰლშტაინის მიწის არქეოლოგიური მუზეუმის დირექტორის კურტ შიცელის ხელმძღვანელობით წარიმართა სამუშაოები ჰედებიუს ჰავანაში, რომლის დროსაც აღმოჩინეს ორი ხომალდის ნაშთი.

ჰედებიუში სამეცნიერო ძიების მთავარ ნაწილს შეადგენდა გეოფიზიკური კვლევა. 1981 წელს ჰავანის ჰიდროლოკატორით სკანირების დროს აღმოაჩინეს მესამე ხომალდის ნაშთი. 2002 წელს დაიწყო ნახევარწრიული კედლის მთელი ტერიტორიის გეოფიზიკური კვლევა. 2005 წელს გეომაგნიტურ ანომალიებში დაიწყო არქეოლოგიური გათხრები.

1985 წელს შეიქმნა ჰევებიუს ვიკინგების მუზეუმი, სადაც წარმოდგენილია უმთავრესი მონაპოვარი. ძირითადი არქეოლოგიური კოლექცია ინახება გოტორფის ციხესიმაგრეში განთავსებულ შლეზვიგ-ჰოლშტაინის მიწის არქეოლოგიურ მუზეუმში. 2006 წელს მოხდა ნაქალაქარის რეკონსტრუქცია. აღადგინეს ვიკინგების რამდენიმე სახლი, რომლებიც აღმოაჩინეს კვლევის დროს.

სტრუქტურა და განვითარება

ძეგლი შედგება ნაქალაქარისაგან, რომელიც გარშემორტყმულია ნახევარწრიული კედლით, სამხრეთი დასახლებით კედლის შიგნით, დიდი სასაფლაოთი სამხრეთ ნაქალქარზე, სამხრეთ-დასავლეთის სასაფლაოთ და ოთხი რუნების ქვით.

ჰედებიუში გავრცელებული იყო ე. წ. „გრძელი სახლების“ ტიპი. აყვავების პერიოდში ჰედებიუში ცხოვრობდა 1 000 ადამიანი. გათხრების სერია ადასტურებს მოსახლეობის კავშირს სკანდინავიასთან, ფრიზის კუნძულებთან, საქსებთან, ფრანკებთან და სლავებთან.

X საუკუნეში აქ იჭრებოდა საკუთარი მონეტა. XI საუკუნეში კი ჰედებიუ კარგავს თავის მნიშვნელობას და ქალაქის ფუნქციები გადადის შლეის ფიორდის ჩრდილოეთ სანაპიროზე ჩამოყალიბებულ ქალაქ შლეზვიგში.

ლიტერატურა

  • Arents U. Die Grabfunde von Haithabu, Kr.Schleswig. Kiel, 1992 (Diss.Univ.Kiel)
  • Drews U., Schultze J., Zich B. Schaufenster einer frühen Stadt. Museum Haithabu. in: ' (AiD). Konrad Theiss, Stuttgart 2005,6, 72ff. ISSN 0176-8522
  • Graham-Campbell J.A. (ed.) Cultural Atlas of the Viking World. Oxford, 1994 ISBN CN 6699
  • Jankuhn H. Haithabu: Ein Handelsplatz der Wikingerzeit. Neumünster, 1986 ISBN 3-529-01813-9
  • Laur W., Radtke Ch., Stoklund M., Wiechmann R. Haiðaby. In: ' Bd. 13 Heinrich Beck, Dieter Geuenich, Heiko Steuer, Dieter Timpe (Hrsg.). de Gruyter, Berlin — New York 1999. ISBN 3-11-016315-2

რესურსები ინტერნეტში

Ჩამოთვლილია შემდეგ კატეგორიებში:
დატოვე კომენტარი
რჩევები და მინიშნებები
ჯერ არ არსებობს მითითებები და მითითებები ჰედებიუ. იქნებ პირველი იქნებით, ვინც სასარგებლო ინფორმაციას განათავსებთ თანამემამულეებისთვის?:)

სასტუმროები მიმდებარე

ყველა სასტუმრო იხილეთ ყველა
Ringhotel Waldschlößchen

დაწყებული $299

Seehotel Toepferhaus

დაწყებული $169

Stadthotel Eckernförde

დაწყებული $138

Hotel Wittensee Schützenhof

დაწყებული $90

Hotel Osterkrug

დაწყებული $136

Hotel Pelli Hof Rendsburg by Tulip Inn

დაწყებული $84

რეკომენდებული ღირსშესანიშნაობები მიმდებარე

იხილეთ ყველა იხილეთ ყველა
Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Schloss Gottorf

Schloss Gottorf (Low German and Danish: Gottorp) is a Schloss and

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Lindaunis Bridge

The Lindaunis Bridge is a bascule bridge crossing the Schlei, a fjord

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
კილის არხი

კილის არხი (გერმ. Nord-Ostsee-Kanal), 1948 წლამდე ცნობილი იყო, როგორ

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Ryd Abbey

Ryd Abbey or Rüde Abbey (Danish: Ryd Kloster; German: Rüdekloster; L

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Kiel Opera House

The Kiel Opera House (Deutsch. 'Opernhaus Kiel') is an opera house

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Kiel Transmission Tower

The Fernmeldeturm Kiel (Telecommunication Tower Kiel) is a modern

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Old Botanical Garden, Kiel

The Old Botanical Garden in Kiel (Deutsch. Alter Botanischer Garten

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Zoological Museum of Kiel University

The Zoological Museum of Kiel University is a zoological museum in

მსგავსი ტურისტული ატრაქციონები

იხილეთ ყველა იხილეთ ყველა
Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
მაჩუ პიკჩუ

მაჩუ პიკჩუ (კეჩუას ენაზე: ძველი მთა, ხშირად: „ინკების დაკარგული ქ

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
აკროპოლისი

აკროპოლისი (ბერძნ. ἀκρόπολις > ἀκρό – ზემო, πολις – ქალაქი) ძველბ

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Old Town, Al-'Ula

The Old Town is an archaeological site near Al-'Ula, Medina Province,

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Temple of Poseidon, Sounion

The ancient Greek temple of Poseidon at Cape Sounion, built during

Სურვილების სიაში დამატება
მე აქ ვიყავი
ეწვია
Roman theatre of Philippopolis

The Roman theatre of Philippopolis (Latin: Theatrum Trimontense;

იხილეთ ყველა მსგავს ადგილებში