კარმელი (ებრ. הַר הַכַּרְמֶל; ბერძნ. Κάρμηλος; არაბ. الكرمل) — მთის მასივი ისრაელის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. სიმაღლე 525.4 მ. არქეოლოგებმა მთის სხვადასხვა ადგილში აღმოაჩინეს უძველესი ღვინო და ზეთის საწნეხი. მთა და ირგვლივ მდებარე ქალაქები, მათ შორის ხაიფა იუნესკომ ბიოსფერული ნაკრძალის სტატუსი მიანიჭა.
კარმელის ზონის სიგანეა 6.5-8 კმ, რომელიც თანდათან ეშვება სამხრეთ-დასავლეთისაკენ, სადაც ქმნის დაბალმთიან ციცაბო ქედს. სიახლოვეს ვრცელდება ისრაელის ხეობა. კარმელი და ისრაელის ხეობა ქმნიან ლანდშაფტის ბუნებრივ ბარიერს, ეგრეთ წოდებულ „კორიდორს“. აგებულია კაჟთან შერეული კირქვებით, რის გამოც გამომუშავებულია მრავალი მღვიმე. გარდა ამისა, გვხვდება ვულკანური ქანები. მთის დამრეცი ნაწილი დაფარულია ნაყოფიერი მცენარეულობით, სადაც ჭარბობს მუხა, ფიჭვი, ზეთის ხილი და დაფნის ხე. მთის არეალის ფარგლებში მდებარეობს რამდენიმე ქალაქი, რომელთაგან მნიშვნელოვანია იოკნეამი, ზიხრონ-იიაკოვი და სხვა.
1930-1932 წლებში ბრიტანელმა არქეოლოგმა დოროთი გაროდმა კარმელიზე ჩაატარა არქეოლოგიური გათხრები, რის შედეგად შეისწავლა 4 მღვიმე და მრავალი ქვის თავშესაფარი. გაროდმა აღმოაჩინა ნეანდერტალელი და ადრინდელი ადამიანის რელიქტი, მათ შორის ნეანდერტალელი ადამიანის ქალის ჩონჩხი, რომელსაც ტაბუნ I უწოდეს. იგი შეფასებულია როგორც ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნამარხი ადამიანი. არსებული სტრატიგრაფიული ჩანაწერი უძველესია რეგიონში. არის აგრეთვე რამდენიმე კარგად შემონახული ნეანდერტალელი და ჰომო საპიენსი.
მრავალფეროვანი მცენარეულობა და ისტორულად მნიშვნელოვანი მღვიმეების არსებობის შედეგია აქ განვითარებული დანაშული. კარმელი მიიჩნეოდა იუდაისტური რელიგიის უზენაესი ღვთაების — იაჰვესგან დასამალი ადგილი, როგორც ეს ამოსის წიგნშია მოცემული.
მეფეთა წიგნების მიხედვით, ელისე წინასწარმეტყველი სამოგზაუროდ კარმელიზე წავიდა, სადაც გარკვეული ხანი დაჰყო. ეპიფანე კვიპრელისა და იოსებ ფლავიუსის თანახმად, კარმელის მთა წარმოადგენდა ერთ-ერთი იუდაისტური სექტის ციტადელს.
გაბატონებულია რბილი კლიმატი და უხვი ატმოსფერული ნალექები. ფერდობებზე ჯერ კიდევ ადრეული პერიოდიდან ხარობდა ვაზი. თუმცა სხვადასხვა დროს აქ არსებული ვაზი და საერთოდ ტყეების დიდი ნაწილი განადგურდა. ამჟამად ტყეებს ქმნის კედარი, მუხა, ფიჭვი და სხვ. 2010 წელს ძლიერი ხანძრის შედეგად წიწვოვანი ტყე დაზარალდა. ფაუნას ძირითადად ქმნიან მღრღნელები. ფართოდ არის გავრცელებული მაჩვი. გვხვდება აგრეთვე ფრინველთა რამდენიმე სახეობა.
